İSG Yangın Eğitimi Zorunlu mudur?

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) kapsamında alınması gereken önlemler arasında yer alan yangın eğitimi, hem çalışanların can güvenliği hem de işyerinin sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, yangın eğitimi yalnızca bir önlem değil; aynı zamanda yasal bir zorunluluktur.
Yangın Eğitimi Nedir?
Yangın eğitimi, çalışanlara yangın risklerine karşı farkındalık kazandırmak, yangın anında doğru hareket etmelerini sağlamak ve temel yangın söndürme ekipmanlarını etkin bir şekilde kullanmalarını öğretmek amacıyla verilen teorik ve uygulamalı eğitimdir.
Bu eğitim kapsamında genellikle aşağıdaki konular ele alınır:
• Yangının çıkış nedenleri ve türleri
• Yangın söndürme cihazlarının tanıtımı ve kullanımı
• Tahliye planları ve acil durum prosedürleri
• Yangınla mücadele ekiplerinin görev ve sorumlulukları
Yasal Zorunluluk: Hangi Mevzuatlar Kapsıyor?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile bu kanuna bağlı olarak çıkarılan İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik, işverenlere yangınla mücadele konusunda çeşitli sorumluluklar yüklemektedir.
İlgili mevzuata göre:
• İşveren, işyerinde meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirmek ve gerekli hazırlıkları yapmak zorundadır.
• Yangınla mücadele ve tahliye için gerekli ekipmanlar sağlanmalı; belirli sayıda çalışan “yangınla mücadele” konusunda özel olarak görevlendirilmelidir.
• Yangın eğitimi, işe yeni başlayanlara ve düzenli aralıklarla tüm personele verilmelidir.
Yangın Eğitimi Ne Sıklıkla Verilmelidir?
Yangın eğitiminin belirli aralıklarla tekrarlanması, hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de bilgi tazeliğinin korunması açısından gereklidir. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik kapsamında bu eğitimler:
• İşe yeni başlayan personele işbaşı eğitimi olarak,
• Görev yeri değişikliklerinde veya yeni ekipmanların kullanıma alınması durumlarında,
• İşyerinin rutin faaliyetleri kapsamında yılda en az bir kez olmak üzere periyodik olarak verilmelidir.
Özellikle acil durum ekiplerinde yer alan personelin, yangınla mücadele görevlerini etkin şekilde yerine getirebilmesi için uygulamalı eğitimler ve tatbikatlarla desteklenmiş periyodik eğitimler alması zorunludur. İşyerinin tehlike sınıfı ve risk değerlendirme sonuçları, bu eğitim sıklığını artırabilir.
Kimler Yangın Eğitimi Almalıdır?
İşyeri büyüklüğü, faaliyet türü ve risk durumu fark etmeksizin:
• Tüm çalışanlara temel düzeyde yangın farkındalık eğitimi verilmelidir.
• “Acil Durum Ekipleri” bünyesinde görev yapan yangınla mücadele, arama-kurtarma ve tahliye ekipleri özel olarak eğitilmelidir.
Bu sayede, olası bir acil durumda ekiplerin hızlı ve doğru şekilde müdahalede bulunmaları sağlanmış olur.
Eğitim Belgelendirmesi
Yangın eğitimleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlar veya yetkin İSG profesyonelleri tarafından verilmelidir. Eğitim sonunda tüm katılımcılara sertifika düzenlenmeli ve bu belgeler işyerinde, denetimlerde ibraz edilmek üzere saklanmalıdır.
Eğitim Alınmaması Halinde Neler Olur?
Yasal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda işverenler:
• İdari para cezaları ile karşılaşabilir,
• Olası bir yangın olayında cezai ve hukuki sorumluluklarla karşı karşıya kalabilir,
• Sigorta süreçlerinde aleyhte sonuçlarla karşılaşabilir.
Bununla birlikte, yangın eğitimi almamış çalışanların kriz anında panikleyerek hatalı müdahalelerde bulunması, can kayıplarına ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir.

Sonuç
Yangın eğitimi, sadece bir yasal yükümlülük değil; aynı zamanda çalışanların yaşam hakkını ve işyerinin sürekliliğini güvence altına alan temel bir İSG uygulamasıdır. İşverenlerin bu konuda gerekli hassasiyeti göstermesi, hem insan hayatı hem de kurum itibarı açısından büyük önem taşır.
Unutmayın: İş güvenliği bir maliyet değil, hayati bir yatırımdır.